مشتقات بنزن در شیمی آلی

ترکیبات آروماتیک

ترکیباتی که در ساختار خود دارای حلقه ی بنزنی هستند غالبا ترکیبات آروماتیک نامیده می شود اما تعریف جدید آروماتیک به ترکیبات مولکول بازمی گردد.

نام گذاری مشتقات بنزن در شیمی آلی کمی گیج کننده است . بر خلاف ترکیبات ساده آلی که غالبا با استفاده از ترکیبات سیستماتیک نام گذاری می شوند مشاهده می شود که این ترکیبات نام هایی طبق قواعد آیوپاک ندارند . این موضوع به این برمی گردد که مشتقات بنزن بیشتر با نام های رایج استفاده می شود تا نام های آیوپاک.

برای مثال تولوئن بیشتر مورد توجه است تا متیل بنزن.

بسیاری از مشتقات بنزن در صنایع مختلف استفاده های فراوانی دارند به عنوان مثال پلی استایرن که از پلیمر شدن استایرن به دست می آید در سال صد ها کیلوگرم تولید می شود و در صنایع مختلف نظیر پلاستیک سازی ، بسته بندی غذا و … مورد استفاده قرار می گیرد.

ترکیبات پیچیده تر مبتنی بر پایه بنزن در پزشکی نیز کاربرد دارند برای مثال استامینوفن دارویی که برای تسکین درد و درمان سردرد استفاده می شود بر پایه این مواد ساخه شده است.

به عنوان نکته پایانی باید اشاره کنیم که بنزن جزو مواد سرطان زا می باشد ولی این بدین معنا نیست که همه ی ترکیباتی که داری حلقه ی بنزنی در ساختار خود هستند سرطان زا اند .

این یک تصور غلط است که وقتی از یک ماده برای تولید یک ماده ی ضروری شیمیایی استفاده می کنیم محصول نیز خطرات ماده ی اولیه را دارد. بسیاری از موادی که در مواد غذایی روزمره ما وجود دارد در ساختار خود دارای حلقه ی بنزنی هستند .

خواص فیزیکی آروماتیک ها

خواص فیزیکی هیدروکربنهای آروماتیک مشابه دیگر هیدروکربنها مثل آلکانهاست. البته برخلاف آلکانها، هیدروکربنهای آروماتیک و بطور کلی ترکیبات آروماتیک به معطر و خوشبو بودن معروف هستند.

خواص شیمیایی آروماتیک ها

بطور کلی ترکیبات آروماتیک پایداری ویژه­ ای دارند و واکنش­ های مخصوص خود را انجام دهند. بعلت پایداری، ترکیبات آروماتیک با وجود سیرنشده بودن بسیار سخت ­تر از ترکیبات سیرنشده دیگر مثل آلکنها در واکنشهای افزایشی شرکت می کنند.

هیدروکربنهای آروماتیک نیز می ­توانند در واکنشهای جانشینی (جانشینی با اتمها یا گروههای دیگر مثل هالوژنها) شرکت کنند، اما شرایط انجام واکنشهای آنها بسیار متفاوت از هیدروکربنهای آلیفاتیک است.

بخش آلیفاتیک ترکیبات آروماتیک مشابه دیگر ترکیبات آلیفاتیک عمل خواهد کرد. بعنوان مثال در پروپیل بنزن، هیدروژنهای گروه پروپیل می­توانند در واکنش هالوژن ­دار شدن جانشینی در شرایط مشابه آلکانها شرکت کنند.

از نکات دیگر در مورد شیمی این ترکیبات می­ توان به بالا بودن نسبت کربن به هیدروژن در این ترکیبات و سمی و سرطان ­زا بودن برخی از آنها مثل بنزن اشاره کرد.

بنزن مرک

نام ماده:   FAM Benzine

کد محصول مرک: 101771

فرمول:   C6H۶

C A S NUMBER:         64742-49-0

نقطه جوش: 65 °C (1013 hPa)

انبوهی:   0.76 g/cm3 (15 °C)

نقطه اشتعال:        -26 °