استیل استون چیست ؟
استیل استون به انگلیسی Acetylacetone یا به اختصار اک اک یا acac یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C5H8O2 می باشد .
استیل استون یک مایع بی رنگ است که به عنوان یک دیکتونی 1،3 طبقه بندی می شود. در حالت تعادل با یک توتومر CH3C(O)CH=(OH)CH3 وجود دارد. این توتومرها به قدری سریع تحت اکثر شرایط تبدیل می شوند که در بیشتر کاربردها به عنوان یک ترکیب واحد در نظر گرفته می شوند.
استیل استون پیش ساز آنیون استیل استونات (معمولاً به اختصار acac-)، یک لیگاند دوتایی است. همچنین بلوک ساختمانی برای سنتز ترکیبات هتروسیکلیک است.
خصوصیات استیل استون
فرمول مولکولی C5H8O2
جرم مولی 100.13 g/mol
شکل ظاهری مایع تقریباً بیرنگ، کدر و بسیار بد بو
چگالی 0.98 g/mL
دمای ذوب −۲۳ °C
دمای جوش ۱۴۰ °C
انحلالپذیری در آب 16 g/100 mL
خطرات استیل استون
طبقهبندی ئییو زیان آور
کدهای ایمنی آتش گیر R۱۰، در صورت خوردن زیانآور R۲۲
شمارههای نگهداری دور از دسترس کودکان، عدم تنفس بخار مایع، جلوگیری از تماس با چشم و پوست، عدم استعمال دخانیات در هنگام استفاده
تهیه استیل استون
اک اک در صنعت از نوآرایی گرمایی ایزوپروپنیل استات تولید میشود:
CH۲(CH۳)COC(O)Me → MeC(O)CH۲C(O)Me
این ماده در آزمایشگاه از طریق واکنش استون با استیک انیدرید تحت کاتالیزور BF۳ تهیه میگردد:
(CH۳CO)۲O + CH۳C(O)CH۳ → CH۳C(O)CH۲C(O)CH۳
روش دیگر سنتز اک اک در آزمایشگاه، میعان کاتالیتیک بازی استون با اتیل استات است:
NaOEt + EtO۲CCH۳ + CH۳C(O)CH۳ → NaCH۳C(O)CHC(O)CH۳ + ۲ EtOH NaCH۳C(O)CHC(O)CH۳ + HCl → CH۳C(O)CH۲C(O)CH۳ + NaCl
کمپلکسهای فلزی استیل استون
استیل استون در شیمی کوردیناسیون به عنوان لیگاند دودندانه یا کی لیت مورد استفاده قرار میگیرد.
ترکیبات زیر از مهمترین کمپلکسهای فلزی اک اک هستند.
Chromium(III) acetylacetonate
Copper(II) acetylacetonate
Copper(I) acetylacetonate
Manganese(III) acetylacetonate
Nickel(II) acetylacetonate
Vanadyl acetylacetonate
Zinc acetylacetonate
Iridium acetylacetonates
Aluminium(III) acetylacetonate
استیل استون مرک کد 800023
نام ماده: Acetylacetone
کد محصول مرک: 800023
اسم دوم: 2,4-Pentanedione, ACAC
فرمول: C5H8O2
C A S NUMBER : 123-54-6
مولار: 100.12 g/mol
قابلیت محلول شدن: 200 g/l (20 °C)
نقطه جوش: 138 - 140 °C (1013 hPa)
درجه ذوب: -23 °C
انبوهی: 0.97 g/cm3 (20 °C)
میزان اسیدی: 6 (200 g/l, H2O, 20 °C)
نقطه اشتعال: 40.5 °C
فروش در پکیج های 50 سی سی و 250 سی سی و 1 لیتری