کومن هیدروپراکسید،خصوصیات و کاربردهای آن

کومن هیدرو پراکسید چیست ؟

کومن هیدرو پراکسید  Cumene hydroperoxide یک ترکیب شیمیایی ، با شکل ظاهری مایع بی‌رنگ و زرد کمرنگ است.
کومن هیدرو پراکسید از اکسیداسیون کومن (ایزوپروپیل بنزن) به دست می‌آید.
 این ماده یک پراکسید آلی ناپایدار و واکنش‌پذیر است که به عنوان یک واسطه مهم در صنایع شیمیایی استفاده می‌شود.

خصوصیات کومن هیدروپراکسید :

فرمول مولکولی:  C9H12O2
جرم مولی:  ۱۵۲٫۱۹ g mol−1
شکل ظاهری:  colorless to pale yellow liquid
چگالی:  1.02 g/cm3
دمای ذوب:  −۹ درجه سلسیوس (۱۶ درجه فارنهایت؛ ۲۶۴ کلوین)
دمای جوش : ca. 125 °C (decomposes, possibly explosively)
انحلال‌پذیری در آب : 1.5 g / 100 mL
فشار بخار : 14 mmHg at 20 °C

روش تولید کومن هیدروپراکسید

کومن هیدروپراکسید معمولاً در طی فرایند کومن (Cumene Process) تولید می‌شود که طی آن ایزوپروپیل بنزن در حضور اکسیژن و تحت شرایط کنترل‌شده اکسید شده و این ترکیب به‌دست می‌آید. این ماده واسطه‌ای کلیدی برای تولید فنل و استون است.

کاربردهای کومن هیدروپراکسید

• کومن هیدروپراکسید یکی از مهم‌ترین واسطه‌های صنعتی برای تولید فنل و استون در مقیاس بالا است. در این فرایند، CHP در حضور اسید سولفوریک یا کاتالیزورهای اسیدی تجزیه می‌شود.
• به عنوان یک آغازگر رادیکالی در واکنش‌های پلیمریزاسیون، به‌ویژه در تولید پلی‌استایرن، رزین‌های اپوکسی و پلی‌اتیلن استفاده می‌شود.
• در صنایع تولید رزین‌های پلی‌استری و اکریلاتی به عنوان کاتالیزور برای شروع واکنش‌های پلیمریزاسیون کاربرد دارد.
  در برخی فرایندهای تولید مواد دارویی و آرایشی به عنوان اکسیدکننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• در شیمی آلی، کومن هیدروپراکسید به عنوان یک عامل اکسیدکننده قوی در سنتز ترکیبات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خطرات و نکات ایمنی کومن هیدروپراکسید

قابل اشتعال و انفجاری: این ماده در شرایط نامناسب و در دمای بالا می‌تواند به‌سرعت تجزیه شده و منجر به انفجار شود.

سمی بودن: بخارات آن می‌توانند باعث تحریک دستگاه تنفسی، پوست و چشم‌ها شوند.

شرایط نگهداری: باید در ظروف دربسته، در محیطی خنک و دور از منابع گرما و جرقه نگهداری شود.

اقدامات اضطراری: در صورت تماس با پوست یا چشم، باید فوراً با آب فراوان شسته شود. همچنین، در صورت نشت، باید از مواد جاذب بی‌اثر مانند خاک یا ورمیکولیت برای مهار آن استفاده کرد.