سدیم سولفید یا سدیم سولفیت و خصوصیات آن

سدیم سولفید چیست ؟

سدیم سولفیت Sodium sulfite  یکی از ترکیبات شیمیایی پرکاربرد در صنایع مختلف است که با فرمول شیمیایی Na2SO3 شناخته می‌شود.
 این ترکیب به دلیل خاصیت احیاکنندگی، در فرآیندهای گوناگون صنعتی و آزمایشگاهی نقش اساسی ایفا می‌کند. 
سدیم سولفیت یا سدیم سولفیدبه صورت پودری سفیدرنگ و بدون بو در بازار عرضه می‌شود و به راحتی در آب حل می‌شود.
یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده گسترده از سدیم سولفیت، پایداری نسبی و قابلیت ترکیب‌پذیری بالای آن با دیگر مواد شیمیایی است.
این ماده در بسیاری از واکنش‌های شیمیایی به منظور حذف اکسیژن محلول در آب یا جلوگیری از اکسیداسیون به کار می‌رود. همچنین به دلیل توانایی مهار رشد باکتری‌ها، در برخی محصولات غذایی به عنوان نگهدارنده نیز استفاده می‌شود.

خصوصیات سدیم سولفیت:

این ترکیب به شکل پودر سفید، بدون بو و جاذب رطوبت شناخته می‌شود. نقطه ذوب آن حدود 33 درجه سانتی‌گراد است و در دمای اتاق پایدار باقی می‌ماند.
سدیم سولفیت به آسانی در آب حل می‌شود و در محلول‌های آبی خاصیت قلیایی ملایمی از خود نشان می‌دهد.
از دیگر خصوصیات سدیم سولفیت می‌توان به نقش آن به عنوان یک عامل کاهنده اشاره کرد.
فرمول مولکولی :    Na2SO3
جرم مولی:     126.0418 g/mol
شکل ظاهری :    سفید
چگالی :    2.633 g/cm³ (anhydrous)
1.561 g/cm³ (heptahydrate)
دمای ذوب :    251.8 °C (525 K) (anhydrous)
heptahydrate loses 7H2O at 33.4 °C
دمای جوش :    decomposes
انحلال‌پذیری در آب :    67.8 g/100 ml of heptahydrate (18 °C)
انحلال‌پذیری در other solvents     3 g/100 ml (?°C) (heptahydrate)

مراحل تهیه سدیم سولفیت

مراحل تهیه سدیم سولفیت به طور عمده از طریق واکنش بین دی‌اکسید گوگرد (SO2) و محلول سدیم هیدروکسید (NaOH) انجام می‌گیرد. 
در این واکنش، دی‌اکسید گوگرد وارد محلول قلیایی شده و سدیم سولفیت حاصل می‌شود. 
این فرایند در واحدهای صنعتی بزرگ با کنترل دقیق دما و غلظت انجام می‌پذیرد تا کیفیت نهایی محصول تضمین گردد.
در برخی موارد، برای تولید سدیم سولفیت با خلوص بالا، فرآیندهای تصفیه و تبلور نیز به‌کار گرفته می‌شود.
 این روش‌ها باعث حذف ناخالصی‌ها شده و امکان استفاده از سدیم سولفیت را در صنایع حساس‌تر مانند داروسازی و صنایع غذایی فراهم می‌کنند. به همین دلیل کیفیت خط تولید نقش مهمی در ویژگی‌های نهایی این ترکیب ایفا می‌کند.

کاربرد سدیم سولفیت

•    کاربرد سدیم سولفیت در صنایع گوناگون به دلایل خاصیت کاهندگی، ضد اکسیداسیون و جاذب اکسیژن بودن آن بسیار گسترده است.
•    این ماده در صنعت کاغذسازی به منظور حذف اکسیژن و جلوگیری از تخریب سلولز به کار می‌رود. 
•    در صنعت نساجی برای تثبیت رنگ و حذف ناخالصی‌های محلول در آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
•    در صنعت تصفیه آب، کاربرد سدیم سولفیت به عنوان عامل حذف اکسیژن محلول در آب باعث جلوگیری از خوردگی لوله‌ها و تجهیزات می‌شود. 
•    این ماده در تولید عکاسی سنتی، نگهداری مواد غذایی، صنایع دارویی و حتی در تولید رنگ و مواد شیمیایی دیگر کاربرد دارد که نشان از اهمیت بالای آن دارد.

خطرات سدیم سولفیت

با وجود کاربردهای گسترده، سدیم سولفیت ممکن است خطراتی نیز در پی داشته باشد. تماس مستقیم با این ماده می‌تواند باعث تحریک پوست و چشم شود. در صورت استنشاق گرد و غبار آن، مشکلات تنفسی ممکن است ایجاد گردد. به همین دلیل رعایت نکات ایمنی در هنگام حمل، نگهداری و استفاده از این ماده الزامی است.
در محیط‌های صنعتی، استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مانند دستکش، ماسک و عینک ایمنی هنگام کار با سدیم سولفیت توصیه می‌شود. همچنین نگهداری این ماده در ظروف دربسته، خشک و دور از مواد اسیدی اهمیت دارد تا از بروز واکنش‌های ناخواسته جلوگیری شود.

 خرید سدیم سولفیت

این ماده در بسته‌بندی‌های صنعتی و آزمایشگاهی با خلوص‌های متفاوت به فروش می‌رسد و در صنایعی نظیر کاغذسازی، نساجی، تصفیه آب و مواد غذایی به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خرید سدیم سولفیت نیازمند توجه به کیفیت، خلوص و شرایط نگهداری آن است. برای خرید مطمئن، بهتر است از تامین‌کنندگان معتبر و شناخته‌شده در حوزه مواد شیمیایی اقدام نمایید. انتخاب بسته‌بندی مناسب و بررسی برگه اطلاعات ایمنی (MSDS) از نکات ضروری هنگام خرید این ماده است.
در بازار ایران، سدیم سولفیت با گریدهای مختلف (صنعتی، آزمایشگاهی و خوراکی) عرضه می‌شود. بسته به نوع کاربرد، باید گرید مناسب انتخاب گردد. پیش از خرید سدیم سولفیت، توصیه می‌شود نیاز دقیق خود را مشخص کنید تا از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری شود و محصولی با بیشترین بازدهی را تهیه کنید.

منبع:
Sigma-Aldrich (Merck): https://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/sial/239313

سولفیت سدیم مرک کد 106657

نام ماده: Sodium sulfite

کد محصول مرک: 106657

درصد خلوص:     Reag. Ph Eur

فرمول: Na2O3S

C A S NUMBER:   7757-83-7

مولار:     126.04 g/mol

قابلیت محلول شدن:     220 g/l (20 °C)

درجه ذوب:   >500 °C (decomposition)

میزان اسیدی:   8.8 - 10 (50 g/l, H2O, 20 °C)

در پکیج های:     500 گرمی*1 کیلویی*5 کیلویی*50 کیلویی