اسید سالیسیلیک
اسید سالیسیلیک یا سالیسیلیک اسید به انگلیسی Salicylic acid یکی از اسیدهای طبیعی و آلی است که از اسید بتا هیدروکسی استخراج شد از اسید بتا هیدروکسی در درختان بید یافت می شود و یک ترکیب کاملا مفید برای مراقبت انواع پوست می باشد. همچنین سالیسیلیک اسید به وسیله آمینواسیدی به نام فنیل‌آلانین به صورت زیستی سنتز می‌شود. روش زیر که به روش کولبه-شمت معروف است نیز راه ساختن تجاری این ماده‌است.
از اسیدی کردن سدیم سالیسیلات به وسیله اسید سولفوریک، سالیسیلیک اسید حاصل می‌شود.
خصوصیات اسید سالیسیلیک
فرمول مولکولی : C7H6O۳
جرم مولی : ۱۳۸٫۱۲ g mol−1
چگالی : 1.443 g/cm3
دمای ذوب : ۱۵۹٫۰ درجه سلسیوس (۳۱۸٫۲ درجه فارنهایت; ۴۳۲٫۱ کلوین)
دمای جوش : 211 °C, 484 K, 412 °F 20 mmHg
انحلال‌پذیری در آب : 0.2 g/100 mL (20 °C)
اسیدی (pKa) 2.97[۱]
Salicylic acid
Medicinal product
Salicylic acid is a lipophilic monohydroxybenzoic acid, a type of phenolic acid, and a beta hydroxy acid. It has the formula C₇H₆O₃. This colorless crystalline organic acid is widely used in organic synthesis and functions as a plant hormone. Wikipedia
Formula: C7H6O3
Molar mass: 138.121 g/mol
Melting point: 158.6 °C
IUPAC ID: 2-Hydroxybenzoic acid
Density: 1.44 g/cm³
Boiling point: 211 °C
Appearance: Colorless to white crystals
خواص دارویی اسید سالیسیلیک
سالیسیلیک اسید از گروه داروهای پوستی و ضد آفتاب هاست.
موارد مصرف اسید سالیسیلیک
اسیدسالیسیلیک برای درمان موضعی اختلالات هیپرکراتوتیک پوست، عفونت‌های قارچی پوست به ویژه تینه‌آ و آکنه ولگاریس، شوره سر و التهابات سبوره‌ای پوست سر و همچنین درمان پسوریازیس به کار می‌رود. محلول سالیسیلیک اسید برای درمان میخچه به کار می‌رود. ترکیب مؤثر چسب میخچه هم سالیسیلیک اسید است.
مکانیسم اثر اسید سالیسیلیک
اسید سالیسیلیک از طریق حل کردن ماده چسباننده بین سلولی که پوسته‌ها را در لایه شاخی به هم متصل می‌کند که پوسته ریزی را تسریع و در نتیجه باعث سست شدن کراتین می‌شود. این اثر کراتولیتیک دارو ممکن است باعث یک اثر ضد قارچی نیز شود چون برداشت استراتوم کورنئوم رشد قارچ را تضعیف می‌نماید. اسید سالیسیلیک دارای اثر ضد عفونی کننده خفیف نیز می‌باشد.
هشدارها
در صورت وجود دیابت یا بیماری عروق محیطی التهاب، تحریک یا عفونت پوست باید با احتیاط فراوان تجویز شود.
از استعمال دارو روی پوست برهنه یا ملتهب اجتناب گردد.
در صورت درمان نواحی وسیعی از بدن با دارو، خطر بروز مسمومیت با سالیسیلاتها وجود دارد.
از مصرف دارو در بارداری و کودکان زیر ۵ سال سن اجتناب شود.
از تماس دارو با چشم‌ها و سایر غشاهای مخاطی بایداجتناب گردد. در صورت تماس، فوراً موضع به مدت ۱۵ دقیقه با آب شستشو داده شود.
در صورت تماس دست‌ها با فراورده. دست‌ها بلافاصله باید شسته شوند مگر این که تحت درمان باشند.
دارو روی صورت، نواحی تناسلی، بینی یا زگیل دهانی، زگیل‌های مودار و خال‌های مادرزادی به کار برده نشود.
از استعمال دارو در نزدیکی یا سطوح داغ یا به هنگام کشیدن سیگار (به دلیل قابلیت اشتغال) اجتناب گردد.
چنانچه استعمال یک نوبت شامپو فراموش گردید، به محض به یاد آوردن استعمال گردد مگر آن که تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد.
عوارض جانبی اسید سالیسیلیک
تحریکات متوسط تا شدید پوست که قبل از درمان وجود نداشته‌اند و زخم یا سائیدگی پوست به ویژه متعاقب مصرف فراورده‌های حاوی غلظت بالایی از اسید سالیسیلیک و واکنش‌های حساسیت بیش از حد از عوارض این دارو هستند.
تداخل دارویی اسید سالیسیلیک
مصرف همزمان صابون‌های ساینده طبی یا پاک‌کننده، سایر ترکیبات موضعی ضد آکنه، ترکیبات حاوی الکل، صابون‌ها با اثر خشک‌کنندگی قوی، ایزوترتینوئین، ترکیبت حاوی عوامل پوسته‌ریز موضعی مثل بنزوئیل پراکسید، رزورسینول، سولفور یاترتینوئین با اسیدسالیسیلیک، ممکن است موجب بروز اثر تجمعی تحریکی یا خشک‌کننده شده و پوست را بیش از حد تحریک نماید.
مقدار مصرف اسید سالیسیلیک
به عنوان سوزاننده و کراتولیتیک موضعی، هر روز یا یک روز در میان محلول ۵۰–۱۲٪ روی پوست استعمال می‌شود. برای درمان زگیل‌های محلول موضعی ۲۷–۵٪ یک یا دو بار در روز روی پوست به کار می‌رود. برای درمان میخچه‌ها و پینه‌ها محلول موضعی آکنه محلول موضعی ۲–۵/۰٪ تا حد سه بار در روز روی پوست به کار می‌رود.
اسید سالیسیلیک مرک
کد محصول : 100631
اسم دوم : 2-Hydroxybenzoic acid
نام ماده : Salicylic acid
CAS number : 69-72-7
EC number : 200-712-3
درصد خلوص : Ph Eur,BP,USP
فرمول : C₇H₆O₃
فرمول شیمیایی: HOC₆H₄COOH
مولار : 138.12 g/mol
HS Code : 2918 21 00