نقره نیترات (نیترات نقره)یا نیترات دارژان ، یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی AgNO۳ است. این ترکیب پیش ماده همه کاره برای بسیاری از ترکیبات نقره می‌باشد، شامل مواد اولیه مورد استفاده در عکاسی.
حساسیت نقره نیترات از دیگر هالیدهای آن نسبت به نور، به مراتب کمتر است. در طب سنتی و کیمیاگری ایران باستان نقره نیترات را سنگ جهنم می‌نامیدند و موارد استفاده زیادی داشته است. در غرب نیز آن را به ماه نسبت داده و ماه سوزان نامیده‌اند.
ر نقره نیترات جامد، یون نقره بصورت چینش سه وجهی (trigonal) مسطح است.
خصوصیات
فرمول مولکولی : AgNO3
جرم مولی : ۱۶۹٫۸۷ g mol−1
شکل ظاهری : white solid
چگالی : 4.35 g cm−3
دمای ذوب : ۲۱۲ درجه سلسیوس (۴۱۴ درجه فارنهایت; ۴۸۵ کلوین)
دمای جوش : 444 °C, 717 K, 831 °F decomp.
انحلال‌پذیری در آب :
1.22 kg/L (0 °C)
2.16 kg/L (20 °C)
4.40 kg/L (60 °C)
7.33 kg/L (100 °C)
انحلال‌پذیری : soluble in اتانول and استون
ویژگی های نیترات نقره:
نیترات نقره با فرمول شیمیایی (AgNO3) ترکیبی بی‌رنگ ، بسیار محلول ، اساساً سمی و به سادگی به نقره فلزی احیا می‌شود و از آن در تهیه ترکیبات نقره ، آئینه های نقره ، جوهرها استفاده می‌شود.
نیترات نقره در صنعت ساخت و تولید آینه (اندود کردن آن)بکار برده می شود.
از نیترات نقره که یکی از مهمترین ترکیبات نقره است به طور گسترده در صنعت عکاسی استفاده می شود. نقره دارای صدها کاربرد مهم در صنایع مختلف در جهان می باشد.
تولید این محصول با درجه خلوص بالا 99.999 الی 100.5 درصد نیاز به دانش و تجربه بسیار بالایی است زیرا این ماده کاملاً سمی و اثرات این ماده در زیر ارائه شده است ؛ لذا در کار با نقره و نیترات نقره باید کاملاً موارد ایمنی را رعایت نمود.
نمکهای محلول نقره به ویژه AgNO3، با غلظت بیش از ۲ گرم (۰٫۰۷۰ اوز) کشنده هستند. ترکیبات نقره به آهستگی توسط بافتهای بدن جذب می شوند و پیگمانهایی آبی یا سیاه در پوست ایجاد می کنند.
تماس با چشم: اگر مایع آن در تماس با چشم قرار گیرد، باعث آسیب شدید قرنیه می شود.
تماس با پوست: باعث سوزش پوست می شود. تماس مداوم با پوست باعث ایجاد آلرژی می شود.
خطرات تنفس: قرار گرفتن در معرض بخار نقره با غلظت بالا باعث سرگیجه، مشکلات تنفسی، سردرد یا سوزش مجاری تنفسی می شود. غلظت بسیار بالای آن باعث خواب آلودگی، گیج خوردن، گیجی، بیهوشی، کما و در نهایت مرگ می شود. مایع یا بخار آن باعث سوزش پوست، چشم، گلو یا ریه می شود. استفاده غلط از آن و تنفس مقداری از این محصول، زیان آور یا کشنده است. خطرات خوردن: نسبتاً سمی است. باعث اختلالات معده، حالت تهوع، استفراغ، اسهال و خواب آلودگی می شود. اگر این ماده بلعیده شود، به ششها آسپیره می شود یا اگر استفراغ رخ دهد، باعث پنومونیتیس شیمیایی می شود که کشنده است.
اندامهای هدف: قرار گرفتن در معرض این ماده یا ترکیبی از آن، بر روی جانوران آزمایشگاهی اثرات زیر را داشته است: -آسیب کلیه -آسیب چشم -آُسیب شش -آُسیب کبد -آنمی -آسیب مغز
قرار گرفتن در معرض این ماده یا ترکیبی از آن در انسان اثرات زیر را به دنبال دارد: -ناهنجاریهای قلب -اگر انسان دائماً یا برای مدتی طولانی در معرض این ماده قرار داشته باشد، باعث آسیب مغز و صدمه سیستم عصبی می شود. -تنفس مداوم یا تماس مداوم اتیل کتون با دست احتمال تشکیل نوروتوکسینهایی مانند هگزان را افزایش می دهد به ویژه اگر این تماس همزمان باشد.
برگرفته از سایت ویکی پدیا