پروپانول یا استون
استون چیست ؟
استون ، اولین و مهمترین عضو گروهی است که کتون نام دارند. این ماده مایعی سمی ، روان ، بیرنگ با بویی نسبتا خوب شبیه بوی میوه است. بدلیل قطبیت بالا ، حلال خوبی برای اکثر ترکیبات آلی بشمار می‌رود. استون ، بخوبی در آب ، اتانول و اتر حل می‌شود.
استون معمولا بعنوان حلال و پاک‌کننده لاک ناخن استفاده می‌شود. استون به اندازه کم در خون و ادرار یافت می‌شود، اما مقدار آن در موقع گرسنگی و همچنین در بیماری دیابت با کمبود شدید اکسیژن در خون و ادرار افزایش می‌یابد.
بوی میوه‌ای هوای بازدم افراد دیابتی ، ناشی از استون است که در بسیاری اوقات این بو در نفس یک فرد ، نشانه ابتلا به دیابت است.
خواص فیزیکی استون :
نام آیوپاک : 2-پروپانول
فرمول شیمیایی : CH3-CO-CH3
وزن مولکولی : 58.08
نقطه ذوب : 9,9- درجه سانتی‌گراد
نقطه جوش : 56,3 درجه سانتی‌گراد
دانسیته : 0,79 g/cm3
حالت: مایع
رنگ: بیرنگ
pH: 5-6
خطرات: بشدت آتشگیر، سوزش آور
استون بطور طبیعی در گیاهان ، درختان ، گازهای آتشفشانی و از تجزیه چربی‌های بدن تولید می‌شود. (در متابولیسم ناقص چربی‌ها مقدار زیادی از سه ترکیب استو استیک اسید و بتاهیدروکسی بوتریک و استون در خون و ادرار دیده می‌شود که نشانه ابتلا به دیابت است.)
استون در دود حاصل از اگزوز خودروها و دود سیگار وجود دارد. فرایندهای صنعتی در مقایسه با فرایندهای طبیعی ، استون بیشتری را وارد محیط زیست می‌کنند.
استون در میان محصولات تولید شده از تخمیر چوب و گلوکز یافت می‌شود و مقادیری از آن ، در الکل چوب خام ( تقطیر نشده ) وجود دارد که بعد از تقطیر الکل چوب (متانول) ، مقادیر زیادی استون از باقیمانده تبخیر بازیافت می‌شود.
استون دراثر واکنش با فنیل هیدرازین ، تولید هیدرازون می‌کند. با هیدروکسیل آمین وارد واکنش شده ، ترکیبی به نام اکسیم تولید می‌کند. در اثر احیا به ایزوپروپیل الکل تبدیل می‌شود. در اثر اکسیداسیون با اسیدکرومیک ، دی‌اکسید کربن و اسید استیک آزاد می‌کند.
در اثر واکنش با آمونیاک ، دی و تری استون آمین تولید می‌کند. بطور مستقیم با اسید هیدروسیانیک ترکیب شده ، نیتریل ایجاد می‌کند.
استون در اثر واکنش با واکنشگرهای مختلف مانند آهک ، پتاس ، اسید کلریدریک محصولاتی با چگالی بالا مانند C6H10O و C9H12 ایجاد می‌کند.
در اثر واکنش با H2SO4 ، فریتیلن C9H12 ( تری متیل بنزن متقارن ) تولید می‌کند. در اثر واکنش با ید در حضور باز ، محصول یدوفرم تولید می‌کند.
استون بعنوان حلال بسیاری از ترکیبات آلی استفاده می‌شود. در تولید پلاستیک ، الیاف مصنوعی ، دارو و سایر ترکیبات شیمیایی کاربرد دارد. همچنین در تولید صنعتی رنگهای ایندیگو هم مصرف می‌شود.
نکات ایمنی
استون مایعی سمی است. نوشیدن حجم بالایی از آن ، سبب بیهوشی و آسیب به مخاط دهانی می‌شود. در اثر تماس با پوست باعث سوزش ، تحریک پوست و صدمه زدن به آن می‌شود.
بررسیهای انجام شده روی حیوانات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که تنفس استون و قرار گرفتن در معرض آن بمدت طولانی ، باعث آسیبهای کلیوی ، کبدی و صدمه به دستگاه عصبی ، نقصهای مادرزادی و پائین آمدن قدرت باروری در جنس نر می‌شود.
برگرفته از انجمن علمی نخبه های ایران: http://www.iranianelite.com/thread5968-3.html
Copyright © www.iranianelite.com
استون مرک کد 100014
نام ماه : Acetone
cas نامبر: 67-64-1
فرمول خطی: C₃H₆O
سی ای اس:1-64-67
Acetone for analysis EMSURE® ACS,ISO,Reag. Ph EurCatalogue Number:100014
CAS Number:67-64-1
استون مرک کد 100013
مختصر: Acetone
کد محصول مرک: 100013
درصد خلوص: Ph Eur,BP,JPE,NF
فرمول: C3H6O
C A S NUMBER : 67-64-1
مولار: 58.08 g/mol
قابلیت محلول شدن: (20 °C) soluble
نقطه جوش: 56.2 °C (1013 hPa)
درجه ذوب: -95.4 °C
انبوهی: 0.79 g/cm3 (20 °C)
میزان اسیدی: 5 - 6 (395 g/l, H2O, 20 °C)
نقطه اشتعال: -18 °